Wiosenne przymrozki

Wiosenne przymrozki stanowią poważny problem dla uprawy winorośli, szczególnie w regionach o klimacie kontynentalnym, takich jak Dolny Śląsk. Zjawisko to ma kilka kluczowych aspektów, które wpływają na zdrowie i plonowanie winorośli.

Przyczyny przymrozków wiosennych

Wiosenne przymrozki są wynikiem zmienności pogodowej, która charakteryzuje się nagłymi spadkami temperatury. Wczesna wiosna, z temperaturami przypominającymi lato, może prowadzić do szybkiego rozwoju młodych pędów winorośli. Gdy te pędy są już rozwinięte, nagłe ochłodzenie spowodowane przemieszczaniem się zimnych mas powietrza może spowodować ich uszkodzenie

Dodatkowo, ukształtowanie terenu może prowadzić do lokalnych mikroklimatów, które zwiększają ryzyko wystąpienia przymrozków

Skutki przymrozków dla winorośli

Przymrozki wiosenne mogą mieć katastrofalne skutki dla upraw winorośli. Uszkodzenia mogą wystąpić już przy temperaturach -1,5°C dla liści i -3°C dla pąków

Uszkodzenie delikatnych pędów prowadzi do zmniejszenia plonów, a w skrajnych przypadkach może doprowadzić do całkowitego zniszczenia upraw

Ponadto, przymrozki mogą zakłócać równowagę biologiczną w winnicy, co wpływa na procesy wzrostu i dojrzewania owoców

Metody ochrony przed przymrozkami

Winogrodnicy stosują różnorodne metody ochrony swoich upraw przed skutkami przymrozków. Oto niektóre z nich:

1. Okrywanie agrowłókniną:
   Użycie białej agrowłókniny o gramaturze 50g skutecznie zatrzymuje ciepło wydobywające się z ziemi. Ważne jest, aby osłona była wystarczająco szeroka, aby nie dotykała młodych pędów, co mogłoby prowadzić do ich uszkodzenia
2. Deszczowanie:
   Zraszanie winorośli wodą w czasie przymrozków może zapobiegać uszkodzeniom pąków i młodych pędów, nawet przy temperaturach do -5°C. Ta metoda działa poprzez tworzenie warstwy lodu na roślinach, która izoluje je od zimnego powietrza
3. Usypywanie kopczyków:
   Tworzenie kopczyków z ziemi wokół podstawy winorośli (o wysokości około 30 cm) może pomóc w ochronie korzeni przed mrozem
4. Zastosowanie materiałów izolacyjnych:
   Owinięcie pędów winorośli różnymi materiałami, takimi jak słoma czy włóknina, może również stanowić skuteczną barierę przed zimnem
5. Zarządzanie mikroklimatem:
   Ustawienie winnic w miejscach osłoniętych od wiatru oraz dobrze nasłonecznionych może pomóc w minimalizacji ryzyka przymrozków. Dobrze jest unikać sadzenia winorośli w dolinach lub miejscach, gdzie zimne powietrze może się gromadzić
6. Palenie ognisk:
   W przypadku przewidywanych przymrozków można palić wilgotną słomę lub drewno, co podnosi temperaturę w okolicy winorośli. Ta metoda jest jednak bardziej uciążliwa i wymaga dużych nakładów pracy
7. Właściwe nawożenie i pielęgnacja:
   Utrzymywanie zdrowego stanu roślin poprzez odpowiednie nawożenie i pielęgnację zwiększa ich odporność na stres związany z przymrozkami

Objawy przetrwania winorośli

1. Zielone pąki:
   Jeśli na pędach pojawiają się nowe, zielone pąki, jest to dobry znak, że winorośl przetrwała przymrozki. Pąki te mogą być tzw. pąkami zapasowymi, które rozwijają się w odpowiedzi na uszkodzenie głównych pędów
2. Brak brązowienia i więdnięcia:
   Jeśli pędy nie zmieniają koloru na brązowy i nie więdną, to może świadczyć o ich żywotności. Pędy, które obumierają, zazwyczaj stają się brązowe i wiotkie
3. Regeneracja z korzeni:
   Winorośl ma zdolność do regeneracji z korzeni, nawet jeśli górne części zostały uszkodzone. Jeśli po przymrozkach pojawiają się nowe przyrosty z korzeni, to również jest oznaką przetrwania
4. Obserwacja do czerwca:
   Warto obserwować winorośle aż do końca czerwca. W tym okresie można zauważyć, które pędy są żywe i które zdołały się odbudować po przymrozkach
   
5. Test nacięcia:
   Aby sprawdzić stan pędów, można wykonać nacięcia w kilku miejscach ostrym nożem. Zielone wnętrze pędów wskazuje na ich zdrowie, podczas gdy brązowe oznacza uszkodzenie